Ucieranie nosa – o idiomach, które uczą więcej niż słowa

W pracy nauczyciela nieraz pojawia się pytanie, jak tłumaczyć słuchaczom obrazowe wyrażenia językowe. Dobrym przykładem jest idiom „ucierać komuś nosa”.

Nie chodzi tu oczywiście o czynność dosłowną, lecz o metaforę oznaczającą:

• upokorzenie kogoś,
• pokazanie mu jego miejsca w szeregu,
• przywołanie do porządku,

a czasem także

• danie nauczki.

Mówimy na przykład: „Drużyna outsiderów utarła nosa faworytom turnieju” albo „Student chciał się popisać, ale prowadząca utarła mu nosa przy całej grupie”.

Dlaczego warto przyglądać się takim zwrotom i wykorzystywać je w tutoringu? Bo idiomy odsłaniają nie tylko niuanse językowe, lecz także kulturowe sposoby wyrażania relacji i hierarchii społecznych. Pokazują, jak wspólnota radzi sobie z arogancją, pychą czy brakiem pokory, przejawianymi w zachowaniu jednostek.

Praca nad idiomami to więc nie tylko ćwiczenie językowe, ale także okazja do rozmowy o wartościach, normach i społecznych oczekiwaniach. To przecież właśnie ten obszar, w którym tutoring spotyka się z humanistyczną socjologią, etyką i filozofią praktyczną – w ich edukacyjnym i wychowawczym wymiarze.

Powrót do podstaw i wartości poznania

W dzisiejszym świecie nadmiaru informacji łatwo jest zgubić się w zalewie opinii i komentarzy. Dlatego należy pamiętać o fundamentach rzetelnego poznania.

Pierwszym krokiem powinno być skupienie się na samym przedmiocie nauki, a dopiero potem na literaturze mu poświęconej. Takie podejście pozwala uniknąć pułapki powierzchownego poznania.

Drugim kluczowym aspektem jest otwartość na treść wypowiedzi, niezależnie od jej autora. Takie podejście umożliwia rzetelną analizę i zrozumienie różnorodności poglądów.

Trzecia zasada to niezależność w poszukiwaniu prawdy. Kierowanie się w pierwszym rzędzie siłą argumentu, a nie autorytetem, pozwala na autentyczne odkrywanie i rozwój poznawczy.

W tutoringu te zasady odgrywają kluczową rolę. Relacja mistrz-uczeń opiera się na zaufaniu, otwartości i wspólnym poszukiwaniu rozwiązań. Właśnie do takich wartości trzeba wracać, budując skuteczny i inspirujący proces nauczania.

Pomyśl, jak te proste, a zarazem fundamentalne zasady mogą wpłynąć na codzienną pracę edukacyjną.

Zobacz także: Rozmaitości WZ: Gdyby ktoś mnie zapytał…(2)

Karty Dixit i metodologia? Dlaczego nie!

Korzystanie z kart Dixit podczas zajęć z metodologii badań kryminologicznych może być ciekawym sposobem pobudzenia kreatywnego myślenia studentów na temat zagadnień badawczych.

Oto przykłady pytań, które pozwalają wiązać obrazy z kart z ogólnymi zagadnieniami metodologicznymi:

Jaki proces badawczy w kryminologii ukazywany jest przez obraz na wybranej karcie?
Jakie elementy obrazu odzwierciedlają stosowane metody zbierania danych?
W jaki sposób obraz może ilustrować problem interpretacji danych w badaniach?
Co obraz na karcie mówi o trudności definiowania zmiennych w badaniu?
Jakie etyczne dylematy w badaniach kryminologicznych symbolizuje obraz na wybranej karcie?
Czy obraz na wybranej karcie można powiązać z jakąś fazą analizy danych? W jaki sposób?
Jakie elementy obrazu odzwierciedlają subiektywność badacza i możliwy wpływ na proces badawczy?
W jaki sposób obraz na karcie odzwierciedla lub symbolizuje złożoność zjawisk społecznych, badanych w kryminologii?
W jaki sposób dany obraz może sugerować trudności związane z doborem próby badawczej?
W jaki sposób dana karta może odzwierciedlać rolę wyobraźni i kreatywności w formułowaniu pytań badawczych?

Dzięki tego rodzaju pytaniom studenci będą mieli okazję refleksyjnie powiązać abstrakcyjne obrazy kart Dixit z praktycznymi zagadnieniami metodologicznymi w badaniach kryminologicznych.

Karty Dixit i filozofia? Oczywiście!

Wykorzystanie kart Dixit w zajęciach z filozofii może być świetnym sposobem na kreatywne i angażujące wprowadzenie do tematyki filozoficznej, między innymi w zakresie ontologii, epistemologii i aksjologii.

Ontologia / zapytajmy o naturę bytu, istnienia, rzeczywistości…

1. Czy to, co przedstawia dana karta realnie istnieje? Czy obraz odnosi się do rzeczywistości fizycznej czy może do świata idei?

2. Jakie byty lub obiekty z obrazu są dla Ciebie bliskie, ważne? Czy one są materialne, niematerialne, symboliczne?

3. W jaki sposób przedstawiony na karcie obraz ilustruje pytanie o to, co istnieje w sposób niezależny od naszego doświadczenia?

4. Jak moglibyśmy zinterpretować relacje między elementami przedstawionymi na karcie? Czy mogą one symbolizować zależności bytowe, np. między substancją a przypadłością?

5. Czy obraz na karcie odnosi się do bytu jednostkowego (indywidualnego) czy może wskazuje na jakąś ogólną kategorię bytu?

Epistemologia / zapytajmy o wiedzę, sposoby poznawania rzeczywistości i granice poznania…

1. Co może symbolizować obraz w kontekście naszego poznawania świata? Czy obraz sugeruje, że nasza wiedza jest ograniczona lub niepewna?

2. Jakie elementy obrazu mogą odnosić się do zmysłów lub rozumu jako narzędzi poznania rzeczywistości?

3. Czy obraz przedstawia sytuację, w której coś zostaje poznane w sposób bezpośredni, czy może wskazuje na pośredni sposób zdobywania wiedzy, np. przez symbole, metafory itp.?

4. Jak obraz na karcie może ilustrować różnicę między subiektywnym a obiektywnym poznaniem?

5. Czy obraz sugeruje, że istnieją granice ludzkiego poznania? Co w obrazie może wskazywać na takie ograniczenia (np. tajemniczość, ukryte elementy)?

Aksjologia / zapytajmy o wartości, moralność, estetykę…

1. Jakie wartości (etyczne, estetyczne i in.) mogą być związane z tym, co przedstawia karta? Czy to są wartości pozytywne, negatywne, czy może ambiwalentne?

2. Czy obraz sugeruje jakiś konflikt wartości? Jakie wartości wchodzą tutaj w rachubę i czy możemy mówić o ich hierarchii?

3. Jakie emocje wzbudza obraz i czy można je powiązać z jakimiś wartościami moralnymi lub estetycznymi (piękno, brzydota, dobro, zło)?

4. W jaki sposób obraz na karcie może odzwierciedlać różne podejścia do problemu wartości (hedonizm, stoicyzm, relatywizm)?

5. Czy przedstawiona scena może być interpretowana w kontekście wartościowania życia ludzkiego, przyrody lub jakichś wyższych celów? Co w obrazie wskazuje na taką interpretację?

Karty Dixit, ze względu na swoją symbolikę i otwartość interpretacyjną, mogą być świetnym narzędziem do poruszania abstrakcyjnych problemów filozoficznych w sposób twórczy i angażujący.

Pora wrócić do pisania po przerwie…

…i zachować prostotę, koncentrację, równowagę i umiar, jako wartości istotne w tutoringu.

Kontrakt tutorski - co to jest?

Kontrakty, regulaminy i inna papierologia. Biurokracja jest wśród nas, a w wielu instytucjach definiuje wręcz codzienne działania. Dlaczego posiadanie kontraktu tutorskiego jest niezbędne we współpracy z tutorem? To przeszkadzajka, czy jednak narzędzie pomocne w pracy?

Z kim, na co i po co

Kontrakt tutorski to rodzaj honorowej umowy, spisanej w możliwie jak najprostszej postaci. Jest ona zawierana pomiędzy tutorem i jego podopiecznym. Rozpoczynając współpracę z kimkolwiek, warto ustalić na co się umawiamy i po co to robimy.

Określanie ram i zasad

Dobrze sporządzony kontrakt tutorski określa ramy tutorialu i wzajemne działania stron. A równocześnie inicjuje proces opierającej się na nim współpracy. Wskazując np. na przewidywane ramy czasowe tutorialu (liczbę, częstotliwość i czas trwania planowanych spotkań).

Zasady współpracy i postawy moralne

Kontrakt tutorski przypomina o elementarnych zasadach współpracy i postawach moralnych ułatwiających realizację obranego kierunku. Jest drogowskazem i zabezpieczeniem zarówno dla tutora, jak i podopiecznego. Pozwala trzymać się wytyczonego toru i realizować tutorial w sposób konsekwentny i efektywny.

Jakie problemy mogą pojawić się podczas tutorialu? 5 problemów

Każdy tutorial ma swoje blaski i cienie. Jak w każdym tego typu procesie, mogą pojawić się również problemy. Oczywiście nie ma co się załamywać, lepiej rozwiązywać lub zrezygnować ze współpracy, jeżeli nie ma innego wyjścia. Z tego wpisu dowiesz się, jakie komplikacje mogą pojawić się w czasie tutorialu.

1. "Zrób to za mnie" zamiast: "Pomóż mi to zrobić"

Bierność to największy wróg tutorialu. Zadaniem tutora nie jest przecież wykonywanie zadań za podopiecznego, a wspieranie jego rozwoju. Jeżeli uczeń wykazuje kompletny brak zaangażowania, nie przygotowuje się do kolejnych sesji i nie wykonuje podjętych zobowiązań, sabotuje cały proces, odbierając mu sens.

2. Prawdy, półprawdy i g... prawdy

Podstawą udanej współpracy tutora z podopiecznym jest szczerość. Nieujawnianie zastrzeżeń wobec przedmiotu lub przebiegu tutorialu, znacznie obniża jego efektywność, a czasami nawet uniemożliwia dalszą współpracę. Zwłaszcza jeśli podopieczny zamiast zgłaszać swoje uwagi tutorowi - aby ten mógł coś zmienić i dopasować proces adekwatnie do potrzeb podopiecznego - daje upust własnym emocjom w Internecie.

3. Bomba hiperaktywna z opóźnionym zapłonem

Kolejnym problemem jest hiperaktywizm łączący się z nieterminowością podejmowanych działań i realizowanych zadań. Zbyt długa lista zadań do zrobienia, brak punktualności i spóźnianie się na kolejne spotkania, wymyślanie szkolnych wymówek - to wszystko obniża efektywność tutoringu, a w skrajnych przypadkach czyni go wręcz niemożliwym do wykonania.

4. Akceptowanie bez pomyślunku

Regulaminy są w każdym miejscu w sieci, często klikamy "akceptuj" bez wcześniejszej lektury, po to, aby przejść dalej lub zainstalować wybraną aplikację. Kontrakt tutorski to ważny dokument zarówno dla tutora, jak i dla podopiecznego. Określa ogólne ramy i warunki podjętego tutorialu. Nierespektowanie jego zapisów utrudnia współpracę i jest prostą drogą do jej zerwania.

5. Kocioł emocjonalny

Rozchwianie emocjonalne jest przeszkodą zarówno w życiu zawodowym, jak i w relacji tutorskiej. Tutoring nie jest zastępstwem dla terapii, nie polega także na wyręczaniu podopiecznego w rozwiązywaniu jego osobistych problemów. Jednak warto również pamiętać, że to zadaniem tutora jest wyraźne wskazanie, że tego rodzaju działania nie należą do jego kompetencji i do zadań tutorialu.